آب بند کننده بتن

---

آب بندکننده بتن چیست؟

بتن ماده‌ای متخلخل است که آب موجود در آن از طریق منافذ و ترک‌های ریز داخل بتن حرکت می‌کند. در غیاب هد هیدرولیکی نیز آب با خاصیت مویینگی، قابلیت حرکت از طریق منافذ بتن را دارد. از این رو به منظور کنترل حرکت آب و رطوبت و بهبود دوام بتن، انواع افزودنی کاهنده نفوذپذیری آب استفاده می‌شود.

انواع آب بند کننده بتن

افزودنی‌های کاهنده نفوذپذیری، بر اساس روش عملکردشان در بتن به دو گروه افزودنی‌های آب بند و نم بند تقسیم می‌شوند. افزودنی‌های کاهنده نفوذپذیری آب، بیشتر با نام افزودنی‌های آب بند کننده شهرت دارند. با اینکه این نام‌گذاری بر اساس استانداردهای معتبر صحیح نیست و اساساً امکان ضد آب کردن بتن به صورت 100% وجود ندارد، اما به دلیل مصطلح بودن، عموماً از این نام استفاده می‌شود.

با توجه به آنچه در تصویر بالا گفته شد، از این پس به جای بکارگیری عبارات‌ «افزودنی کاهنده نفوذپذیری، افزودنی کاهنده نفوذپذیری بتن بدون فشار هیدرواستاتیکی و افزودنی کاهنده نفوذپذیری بتن تحت فشار هیدرواستاتیکی»، به ترتیب از اسامی آب بند کننده‌ بتن، نم بند و آب بند استفاده می‌کنیم. افزودنی‌های آب بند با کاهش نفوذپذیری بتن، حرکت آزاد آب را داخل بتن محدود می‌کنند. از آب بندها در مواقعی که بتن تحت فشار هیدرواستاتیک قرار دارد، استفاده می‌شود. مواد آب بند به صورت ذرات جامد بسیار ریز و خنثی هستند که برخی از آن‌ها به عنوان مصالح پرکننده تخلخل بتن استفاده شده و در فرآیند هیدراتاسیون سیمان شرکت نمی‌کنند.

برخی دیگر از مواد آب بند، ذرات جامد بسیار ریز و فعالی هستند که با مواد حاصل از هیدراتاسيون سيمان واکنش می‌دهند. انواع افزودنی نم بند، سبب دفع آب و کاهش تر شدن بتن از طریق نفوذ آب از منافذ مویینه می‌شوند. این مواد در زمانی که بتن در معرض آب با فشار کم مثل بارش باران است، به کار می‌روند.

مزایای آب بند کننده بتن

این افزودنی ویژگی‌های زیادی دارد که از جمله آن می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

• ممانعت از نفوذ آب داخل سازه بتنی و افزایش دوام
• چسبندگی بالا به سطوح بتنی
• مقاومت بالا در برابر فشارهای هیدرواستاتیک (افزودنی‌های آب بند)
• قابلیت پیشگیری از زنگ‌زدگی میلگرد در بتن
• قابل استفاده در آب بندی فشار منفی و فشار مثبت و جلوگیری از حرکت آب در منافذ مویینه

مقدار مصرف آب بند کننده بتن

آب بند کننده‌ها برای استفاده و رفع عیوب در بتن‌هایی که طرح اختلاط نامناسبی دارند، مناسب نیستند، زیرا این مواد برای استفاده در بتن‌هایی که طرح اختلاط مناسبی دارند و نیاز است با استفاده از موادی قابلیت‌ها و عملکرد ویژه‌ای در آن‌ها ایجاد شود، تولید می‌شوند. مقدار مصرف این مواد از نظر سازندگان مختلف متفاوت است، اما برای بتن‌هایی که برای ممانعت از حرکت آب طراحی می‌شوند، بایستی درصد آب به مواد سیمانی پایین‌تر از 0.45 در نظر گرفته شود.

مقدار مصرف آب بند کننده‌ها بسته به مایع یا جامد بودن و مقدار واکنش شیمیایی متفاوت است. آب بند کننده‌ها معمولاً بر حسب درصدی از مقدار سیمان یا مواد سیمانی در بتن مورد استفاده قرار می‌گیرند. تولیدکنندگان افزودنی‌های بتن، می‌توانند اطلاعات بیشتری درباره مقدار مصرف‌ محصولات خود در اختیار مهندسان تولید بتن قرار دهند.

روش مصرف آب بند کننده بتن

مواد آب بند کننده بتن بر اساس نوع، کاربرد متفاوتی دارند. افزودنی‌های آب بند عموماً در هنگام تولید بتن و بتن‌ریزی اضافه می‌شوند، اما مواد آب بند کننده سطح و نم بندها پس از گیرش بتن روی سطح بتن اجرا می‌شوند. در واقع، آب بندی به دو شکل انجام می‌شود: آب بندی اولیه و ثانویه. آب بندی اولیه در زمان ساخت بتن انجام می‌شود، در حالی که آب‌بندی ثانویه شامل استفاده از پوشش‌های سطحی یا نفوذی است.

مطمئنا آب بندی بتن (کاهش نفوذپذیری بتن) حین ساخت، روش کارآمدتری برای جلوگیری از نفوذ آب به بتن است، اما در مواردی ممکن است به جهت مسائل اقتصادی و سهل‌انگاری این مهم نادیده انگاشته شود یا به دلایل دیگری نیاز باشد پس از سخت شدن بتن عملیات آب بندسازی صورت گیرد که در این حالت از روش‌های آب بندی ثانویه استفاده گردد.

عملکرد آب بند کننده بتن

خمیر سیمان پس از سخت شدن، بسته به مقدار آب استفاده شده در آن و میزان هیدراتاسیون، منافذ و شیارهای مویینه دارد. در شکل زیر میزان و پراکندگی این منافذ به تصویر کشیده شده است. بر اساس این نمودار، عمده قطر منافذ در بازه 0.5 تا 1 میکرومتر قرار دارند.

مواد آب بند و نم بند - چه در سطح بتن و چه داخل بتن استفاده شوند - با افزایش زاویه تماس در برخورد با آب، سطحی آب گریز ایجاد می‌کنند. با توجه به شکل زیر، هر چه زاویه تماس سطح در برخورد با آب بیشتر باشد، سطح دیرتر خیس می‌شود.

بکارگیری هر یک از گروه‌های مواد افزودنی آب‌بند، به شرایط بهره‌برداری سازه بتنی وابسته است. در صورتی که سازه بتنی تحت فشار استاتیک آب قرار نداشته باشد و عامل اصلی نفوذ آب به داخل بتن از راه منافذ مویینه و جذب مویینه باشد، از مواد افزودنی دافع آب و در سایر موارد از انواع افزودنی بتن، مانند: ذرات پر کننده خنثی و ذرات جامد بسیار ریز – که با مواد حاصل از هیدراتاسیون سیمان واکنش شیمیایی انجام می‌دهند – استفاده می‌شود.

کاربرد آب بند کننده بتن

آب بند کننده‌ها تقریباً در هر نوع بتنی قابل استفاده‌اند. با این حال، استفاده از این افزودنی‌ها معمولاً محدود به سازه‌هایی است که در معرض رطوبت، نمک، آب نمک، یا تحت فشار هیدرواستاتیک آب قرار می‌گیرند. پیشگیری از مشکلات مرتبط با آب، مانند نشت، آسیب یخ‌زدگی و ذوب، خوردگی، کربناته شدن و...، دلایلی برای انتخاب آب بند کننده‌ها هستند. آب بندها برای سازه‌های ذخیره آب، سازه‌های زیر سطح آب، تونل‌ها و متروها، پل‌ها و سدها و مکان‌های تفریحی مانند مراکز آبی مناسب هستند. با بهره‌گیری از این مواد در بتن‌های با نسبت آب به مواد سیمانی کمتر از 0.45، مقاومت در محیط‌های نمک و برخی مواد شیمیایی به طور مناسب فراهم می‌شود.

نم بندها معمولاً برای دفع باران و به حداقل رساندن رطوبت استفاده می‌شوند. این افزودنی‌ها می‌توانند کیفیت سنگ‌فرش‌های بتنی، تایل‌ها، آجرها و بلوک‌ها را افزایش دهند. همچنین نم بندها در مواردی که کاهش اثرات ناشی از شوره‌زدگی، تمیز نگه داشتن سطح بتن و... مد نظر است، قابل استفاده‌اند. نم بندها با کاهش نفوذ آب و رطوبت در بتن، در جلوگیری از خسارات ناشی از چرخه‌های یخ و ذوب مفید خواهند‌ بود.

مشخصات فنی فیزیکی و شیمیایی آب بند کننده بتن

همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، آب بندها به دو صورت مواد جامد ریز فعال (واکنش‌دهنده) و غیر فعال وجود دارند. مواد جامد فعال، شامل موادی هستند که با هيدرات سیمان واکنش می‌دهند و شامل سیلیكات، آهک و سیلیس کلوئیدی و ذرات جامد بسیار ریز خنثی شامل تالک، بنتونیت، رس و دیگر پودرهای سیلیسی هستند. این مواد به عنوان چگال‌کننده عمل کرده و به طور فیزیکی حفره‌های نفوذ آب به داخل منافذ و خلل و فرج بتن را مسدود می‌کنند.

افزودنی‌های نم‌بند بر پایه اسیدهای چرب مایع، از جمله الیک، کاپریلیک و کاپریک و سیلان سیلاکسان هستند که با هیدرات سیمان واکنش می‌دهند. این مواد ممکن است به صورت پودر جامد و مایع و به صورت دو جزئی یا تک جزئی تولید شوند.

حفاظت و ایمنی آب بند کننده بتن

این نوع از افزودنی‌های بتن، جزء مواد خطرساز و مضر سلامت و محیط زیست قرار ندارند، اما نباید بلعیده شوند یا با چشم تماس داشته باشند. از این رو استفاده از دستکش، عینک و لباس کار هنگام استفاده از این مواد الزامی است. همچنین لازم است در صورت بلعیدن، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این مواد بسته به پایه شیمیایی ممکن است اشتعال‌زا باشد. از این رو بهتر است برای اطلاع دقیق برگه اطلاعات ایمنی محصول را ملاحظه کنید.

خرید و قیمت آب بند کننده بتن

خرید آب بند کننده بتن به راحتی و با صرف کمترین زمان و هزینه، از طریق وبسایت‌های فروش محصولات شیمیایی ساختمان امکان‌پذیر است. بر این اساس شما می‌توانید بدون داشتن هر گونه دغدغه‌ای، این محصول را جهت خرید انتخاب کنید. برند رامکا یکی از تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان این محصول کارا است که در کوتاه‌ترین زمان ممکن محصولات را به دست مشتریان خود می‌رساند و با پشتیبانی و مشاوره 24 ساعته، مانع از بروز هر گونه مشکل می‌شود. در این میان، نکته‌ای که در خرید آب‌بند کننده‌ها باید به آن توجه داشت، پایه شیمیایی و میزان غلظت این محصول است که موجب تغییر و نوسان قیمت آب بند کننده بتن می‌شود. با اینکه استفاده از محصولات با کیفیت، در بدو امر نیازمند پرداخت هزینه بیشتری است، اما در نهایت مانع از پرداخت هزینه‌‌های ناشی از ترمیم می‌گردد.

بسته‌بندی آب بند کننده بتن

تولیدکنندگان صنایع شیمی ساختمان این افزودنی‌ها را در بسته بندی‌های متنوعی ارائه می‌دهند. افزودنی‌های آب بند کننده مایع، معمولاً در گالن‌های 4 لیتری و 1 لیتری و آب بند کننده‌های پودری در کیسه‌های 25 کیلوگرمی در بازار یافت می‌شوند.

استانداردهای آب بند کننده بتن

تا کنون استاندارد مستقلی با موضوع افزودنی‌های آب بند کننده بتن منتشر نشده است. اما در ACI 212.3R-10 با عنوان گزارشی درباره مواد افزودنی شیمیایی بتن، اطلاعاتی در مورد این افزودنی‌ها نیز یافت می‌شود.

انبارداری آب بند کننده بتن

آب بند کننده بتن باید مطابق با توصیه‌های سازنده نگهداری شوند. به طور کلی، آب بند کننده‌های مایع باید در ظرف اصلی (ترجیحاً باز نشده) و در دمای بالاتر از انجماد و کمتر از 38 درجه سانتی‌گراد نگهداری شوند. همچنین دستورالعمل سازنده مربوط به اثرات انجماد باید رعایت شود. آب بند کننده‌های پودری نیز باید کاملاً خشک شده و در ظرف دربسته نگه داشته شوند. افزودنی‌هایی که بیشتر از زمان توصیه شده در انبار مانده است، باید پیش از استفاده دوباره آزمایش شود.

با توسعه شیمی ساختمان، استفاده از آب بند کننده‌ در سطوح جاذب مانند بتن، سنگ، آجر و ... رواج یافت. استفاده از آب بند کننده بتن، سبب جلوگیری از ورود مواد مضر به بتن، جلوگیری از زنگ زدن میلگردها و کاهش تخلخل در بتن می‌شود. این مواد در محافظت بتن در برابر یون کلر و کربناتاسیون، محافظت از پی‌های در مجاورت با خاک و مواد خورنده، آب بندی و محافظت سطوح بتنی در برابر آب دریا در اسکله‌ها و بنادر، پوشش آب بند و محافظتی در سازه‌های نگهدارنده آب مانند مخازن آب و تصفیه‌خانه‌ها کاربرد دارند.