آزمایش اسلامپ بتن، از جمله اصلیترین آزمایشات انجام شده روی بتن است که کارایی و روانی بتن را محاسبه میکند. انجام این آزمایش، نیازمند وسایل خاصی است و برای دامنهای از درجه روانی بتن تازه استفاده میشود که اسلامپ آن بین ۱۰ تا ۲۱۰ میلیمتر باشد. در این مقاله از بلاگ رامکا درصدد هستیم ضمن تبیین چیستی اسلامپ و روانی بتن، وسایل مورد نیاز، هدف و دامنه کاربرد آن و در نهایت، روش آزمون آن را تبیین کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
اسلامپ بتن
به طور معمول، اطلاع از مقدار اسلامپ برای دستیابی به میزان کارایی بتن نیاز است، اما آزمون اسلامپ بیشتر برای درجهای از روانی بتن کاربرد دارد که اسلامپ آن بین ۱۰ تا ۲۱۰ میلیمتر باشد و در صورتی که تغییرات اسلامپ بتن تازه بعد از گذشت ۱ دقیقه از زمان خارج کردن بتن از قالب ادامه داشته باشـد، از ایـن آزمون برای تعیین روانی استفاده نمیشود. همچنین این روش آزمایش برای بتنهای خمیری که بزرگترین اندازه سنگدانه آنها بیش از ۴۰ میلـیمتـر است، مناسب نیست.
برای انجام آزمایش اسلامپ، لازم است بتن تازه در قالبی به شکل مخروط ناقص با ابعاد مشخص متراکم شود. هنگامی که مخـروط به طرف بالا کشیده میشود، میزان افت بتن تازه نسبت به حالت اولیه را اندازهگیری کرده و این اندازه، روانی بتن تازه به روش اسلامپ خواهد بود.
وسایل مورد نیاز در آزمایش اسلامپ بتن
در این آزمایش نیز همانند سایر آزمایشات مربوط به بتن، نیاز به وسایل خاصی است که از جمله این وسایل، میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
- قالب: قالب مورد نیاز برای انجام این آزمایش، باید از فلزی ساخته شده باشد که با خمیر سیمان واکنش نداده و از بین نرود. ضـخامت این قالب، حداقل باید ۱/۵ میلیمتر باشد و داخل آن، صاف و عاری از هر گونه برجستگی یـا فرورفتگی باشد. در واقع، قطر قسمت زیرین باید (۲۰۰±۲) میلیمتر، قطر قسمت بالایی (۱۰۰±۲) میلیمتر و ارتفاع آن باید (۳۰۰±۲) میلیمتر باشد. همچنین لازم است دو دستگیره در دو سوم ارتفاع از پایین و دو پاگیره در تراز کف برای نگه داشتن قالب روی آن نصـب شده باشد. البته به جای پاگیره میتوان از سیستم چفت و بست استفاده کرد، به شرط آنکه هنگام باز کـردن، قالب جابجا نشود و با بتنِ در حال ریزش برخورد نکند.
- میله تراکم (کوبه): کوبه باید از جنس فولاد و با سطح مقطع گرد باشد. ابعاد لازم برای این میلـه صـاف، قطر (۱۶±۱) میلیمتر و طول (۶۰۰±۵) میلیمتر است و یک انتهای گرد نیمکرهای در قسمت انتهایی آن قرار دارد. این میله ممکن است به دسته پلاستیکی مجهز باشد، به شرط آنکه طول کلی آن از ۱۰۰۰ میلیمتر بیشتر نشود.
- قیف: وسیلهای است که برای ریختن بتن به داخل قالب اسلامپ استفاده میشود. این وسیله باید با مادهای غیر جاذب ساخته شده باشد که با خمیر سیمان واکنش نداده و از بـین نـرود. همچنین باید به گونه طراحی شده باشد که به هنگام نصب یا برداشتن از روی قالب، باعث تکان خـوردن بـتن نشود.
- خط کش: خطکش مورد نیاز در این آزمایش، باید با درجهبندی از ۰ تا ۳۰ میلیمتر و با دقت حداقل ۵ میلیمتر باشد. در این خطکش، نقطه صفر باید در انتهای نهایی قاعده آن باشد.
- صفحه پایه: صفحهای سفت، غیر جاذب و صاف است کـه بـرای قرارگیـری قالـب روی آن استفاده میشود.
- ظرف اختلاط: این ظرف باید از ماده سخت و غیرجاذب ساخته شده باشد که با خمیر سیمان واکنش ندهد. ابعاد این ظرف باید به گونهای باشد که بتوان بتن را با استفاده از بیلچـه کـاملاً داخـل آن مخلـوط نمود.
- بیلچه با دهانه مربع: اهمیت دهانه مربعی بودن بیلچه، برای اطمینان از اختلاط مناسب مواد در ظرف اختلاط است.
- پارچه مرطوب
- کمچه: با پهنای تقریبی ۱۰۰ میلیمتر
- زمانسنج: جهت سنجش زمان با دقت اندازهگیری در ثانیه
بیشتر بخوانید: افت اسلامپ بتن
روش نمونهبرداری
نمونهبرداری از بتن تازه باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره ۳۲۰۱ صورت گیرد و لازم است نمونه پیش از ریختن در قالب، مجدداً در ظرف اختلاط مخلوط شود.
عوامل مؤثر بر آزمایش اسلامپ
به طور کلی عوامل زیادی بر آزمایش اسلامپ مؤثر هستند که از جمله آن میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
- خواص مواد، مانند توزیع اندازه ذرات، میزان رطوبت و دمای مواد سیمانی، اندازه، بافت، درجهبندی ترکیبی، تمیزی و رطوبت سنگدانهها
- دوز، نوع، ترکیب، اثر متقابل، ترتیب افزودن و اثربخشی مواد افزودنی شیمیایی در بتن
- روشها و تجهیزات بچینگ، اختلاط و حمل و نقل بتن
- دمای بتن
- نمونهبرداری از بتن، تکنیک آزمایش اسلامپ و وضعیت تجهیزات آزمایش
- مقدار آب آزاد در بتن
- مدت اختلاط بتن هنگام آزمایش
روش آزمایش اسلامپ بتن
برای انجام آزمایش اسلامپ بتن لازم است موارد ذیل را اجرا کنید؛ البته باید در نظر داشته باشید انجام آزمایش اسلامپ باید در مکانی عاری از لرزش یا شوک و در مدت ۲ دقیقه پس از نمونهبرداری انجام شود.
- سطح داخلی قالب را تمیز کرده و آن را مرطوب کنید. در صورت وجود آب اضافی، آن را با استفاده از پارچه جاذب پاک کنید.
- قالب را روی صفحه پایه صاف، افقی و بدون تخلخل قرار دهید.
- قالب را با مخلوط بتن آماده شده در ۳ لایه تقریباً مساوی و متقارن پر کنید، طوری که ارتفاع هر لایه بعد از تراکم، تقریباً یک سوم ارتفاع قالب باشد.
- هر لایه را با ۲۵ ضربه از انتهای گرد میله کوبنده به صورت یکنواخت روی سطح مقطع قالب متراکم کنید. برای لایه اول، باید میله را به شکل مایل و مارپیچ از مرکز به سمت محیط وارد کنید و در لایههای بعدی، ضربهها باید به لایه زیرین نفوذ کند.
- بتن اضافی را بردارید و سطح را با ماله صاف کنید.
- ملات یا آب نشتشده بین قالب و صفحه پایه را تمیز کنید.
- قالب را بلافاصله و به آرامی در جهت عمودی به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه از روی بتن بلند کنید.
- اسلامپ را به عنوان اختلاف بین ارتفاع قالب و نقطه ارتفاع نمونهی مورد آزمایش اندازهگیری کنید.
نتایج آزمون
- اسلامپ واقعی: آزمون روانی بتن در صورتی صحیح است که اسلامپ یا افت واقعی باشد. اگر اسـلامپ بتن بعد از خروج از قالب به شکل دستنخورده و متقارن باشد، اسلامپ واقعی است.
- اسلامپ صفر: اسلامپ صفر نشاندهنده نسبت کم آب به سیمان است که منجر به تولید مخلوطهای خشک میشود. بتنهای تولید شده با این میزان اسلامپ، معمولاً برای راهسازی استفاده میشود.
- اسلامپ فروریخته: این نوع اسلامپ، نشاندهنده نسبت آب به سیمان زیاد است؛ یعنی مخلوط بتن به شدت مرطوب بوده یا مخلوطی با کارایی بالا است که آزمایش اسلامپ برای آن مناسب نیست.
- اسلامپ برشی: اسلامپ برشی نشان میدهد نتیجه ناقص است و بتن باید مجدداً مورد آزمایش قرار گیرد.
گزارش آزمون
در گزارش آزمون، بایستی به موارد ذیل وجود داشته باشد:
- شناسنامه نمونه مورد آزمون
- محل اجرای آزمون
- تاریخ آزمون
- نوع اسلامپ (واقعی – برشی)
- اسلامپ (با دقت ۱۰ میلیمتر)
- دمای نمونه بتن در هنگام آزمون
- زمان آزمون
بیشتر بخوانید: کارایی بتن چیست و چگونه اندازهگیری میشود؟
همانطور که گفته شد، آزمایش اسلامپ بتن برای تعیین کارایی یا قوام مخلوط بتن در آزمایشگاه انجام میشود. این آزمایش از جمله سادهترین آزمایشها جهت تست کارایی بتن است که نتایجی فوری ارائه میدهد. به طور کلی از مقدار اسلامپ بتن برای یافتن کارایی استفاده میشود که نشاندهنده نسبت آب به سیمان است، اما عوامل مختلفی از جمله خواص مواد، روشهای اختلاط، دوز، انواع افزودنی بتن و…نیز بر میزان اسلامپ بتن مؤثرند.
در این مقاله از بلاگ رامکا تلاش شد ضمن تبیین چیستی آزمایش اسلامپ، روش آزمایش و… نیز بررسی شود. امیدواریم توانسته باشیم اطلاعات کاملی در این زمینه به شما ارائه دهیم. خواهشمندیم با ارائه نظرات خود ذیل همین صفحه، ما را در بهبود کیفیت این مقاله یاری رسانید.
منبع +
اشتراکها: دلایل و راهکارهای افت اسلامپ بتن - صنایع شیمی ساختمان رامکا
اگر راستش رو بخواهید، من اول کار فکرش را نمی کردم که بتونیم از پس کار بربیایم اما الان می بینم که شما به خوبی تونستید این کار رو انجام بدید.
_ما خیلی خوش شانسیم که با چنین تیم خلاقی آشنا شدیم. دست مریزاد
سپاس از لطف شما🌹