مصالح دانه‌ای که در بتن استفاده میشود، به قدری متنوعند که نمی‌توان تعریف جامعی از آن بیان نمود. این مصالح، حدود سه چهارم حجم بتن را به خود اختصاص داده و بسیاری از ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی بتن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند. در این مقاله از بلاگ رامکا درصدد هستیم به بررسی تعاریف و اصطلاحات سنگدانه های بتن پرداخته و هر یک از مصالح دانه‌ای را به صورت مجزا تبیین کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
اصطلاحات سنگدانه بتن
سنگدانه‌ها مخلوطی از سنگ‌ها و مواد معدنی هستند که حدود ۶۰ تا ۸۰% از حجم بتن را تشکیل می‌دهند. این مواد که در نسبت‌های طرح اختلاط بتن تأثیر بالقوه‌ای دارند، از چند جزء اصلی، مثل: شن، درشت‌دانه، ریزدانه، ماسه، سنگ شکسته و شن شکسته، روباره آهن‌گذاری سرد شده در هوا و… تشکیل شده‌اند که در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت و تعریف جامعی از آنها را بیان خواهیم نمود.
درشت‌دانه
همان‌طور که می‌دانید دانه‌های سنگی بنا به نسبت اندازه‌شان به دو گروه سنگدانه‌های درشت‌دانه و ریزدانه تقسیم می‌شوند. این مصالح نقش اسکلت جسم بتنی را دارند، تا جایی که مقاومت بتن، دوام، پایداری حجمی و… به آنها وابسته است. اندازه قطر این گروه از سنگدانه‌ها به حدی است که از الک نمره ۴ عبور نمی‌کنند. از این گروه سنگدانه‌ها، بیشتر برای تولید بتن با مقاومت معمولی و بتن‌هایی با مقاومت بالا استفاده میشود.
سنگدانه بتن ریزدانه
گروه دیگر از تعاریف و اصطلاحات سنگدانه های بتن، سنگدانه‌های ریزدانه هستند که از الک نمره ۴ عبور می‌کنند. این سنگدانه‌ها که با نام ریزدانه هم شهرت دارند، به عنوان پر کننده فضای متخلخل استفاده می‌شوند و میزان کارایی مصالح را بهبود می‌بخشند.
سنگدانه گرد گوشه
سنگدانه‌های گرد گونه‌ای از سنگدانه‌ها هستند که در بستر رودخانه صیقلی شده و در ساخت و تولید بتن به کار می‌روند. این گروه از سنگدانه‌ها، در فضای خالی مصالح جای می‌گیرند، اما پیوند میان آنها کم است و به دلیل صیقلی بودن، به کاهش میزان آب به سیمان کمک می‌کنند.
سنگدانه بتن نامنظم
سنگدانه‌های نامنظم، از دیگر سنگدانه‌های تولید بتن است که نسبت به سنگدانه‌های گرد کارایی کمتری در بتن دارند. این سنگدانه‌ها که به سنگدانه‌های نیمه گرد نیز شهرت دارند، بیشتر در میان گودال‌های بزرگ یافت می‌شوند. میزان مقاومت بتن تولید شده با این سنگدانه‌ها بالاتر از سنگدانه‌های گرد است (در آب به سیمان یکسان)، اما از این سنگدانه‌ها هم برای تولید بتن با مقاومت بالا استفاده نمی‌شود.
ابر روان کننده بتن فیوژن پلاس +FUSION
افزاینده مقاومت بتن و کاهنده آب قوی در مدت کم
ابر روان کننده بتن
ابر روان کننده بتن نئون پلاس +NEON
افزایش اسلامپ بتن با نسبت آب به سیمان پایین در کوتاه‌مدت
سنگدانه تیز گوشه
سنگدانه‌های تیز، از دیگر انواع سنگدانه‌ها است که بنا به شکل ظاهری‌اش در گروهی مجزا قرار گرفته است. این گروه از سنگدانه‌ها به دلیل همپوشانی مناسب زوایای مختلف، در ساخت و تولید بتن با مقاومت بالا استفاده می‌شوند؛ تا جایی که مقاومت فشاری بتن تولید شده با این سنگدانه‌ها، حدود ۱۰ تا ۲۰% بیشتر است.
سنگدانه بتن پولکی، سوزنی و پولکی سوزنی
این گروه از سنگدانه‌ها که در سه شکل پولکی، سوزنی و پولکی سوزنی هستند، طول و ضخامت متفاوتی دارند. در سنگدانه‌های پولکی، طول سنگدانه از اندازه عرض و ضخامت آن بیشتر است، حال آنکه در سنگدانه‌های سوزنی این فرمول بالعکس میشود. در گروه سوم این سنگدانه‌ها که نام پولکی سوزنی را به خود اختصاص داده‌اند، دو شکل نمونه‌های پولکی و سوزنی به خوبی آشکار است. این گروه از مصالح دانه‌ای، ماحصل خرد کردن نامناسب سنگ‌ها هستند و نمی‌توان به مقدار زیادی از آنها در مخلوط بتن استفاده نمود؛ تا جایی که نسبت این نوع سنگدانه‌ها در مخلوط بتن، نباید بیش از ۱۰ تا ۱۵% باشد.
شن
یکی از مفاهیم رایج در میان اصطلاحات سنگدانه، شن است. شن یکی از سنگدانه‌های پرکاربرد در ساخت و تولید بتن است که معمولاً در اجرای بستر، زیرسازی، روسازی، پرکردن فضاهای خالی و… استفاده میشود. این محصول که ابعاد آن مطابق استانداردهای مختلف متفاوت است، در اثر هوازدگی و فرسایش سنگ به وجود می‌آید. این سنگدانه در اوقاتی که امکان دسترسی به منابع طبیعی وجود ندارد، در اثر استخراج سنگ‌هایی مثل: کوارتز، ماسه‌سنگ، سنگ آهک یا بازالت تولید میشود.
به طور کلی شن‌ها یا طبیعی هستند یا مصنوعی. شن‌های طبیعی، ذراتی هستند که از هوازدگی طبیعی یا خرد شدن سنگ‌های معدنی به دست می‌آیند، در حالی که شن‌های مصنوعی فرآورده‌های جانبی فرآیندهای صنعتی یا خرد شدن مصالح بازیافتی هستند و از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به سرباره کوره آهن‌گداری، بتن و آجر خرد شده و مواد مصنوعی اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: منابع سنگدانه بتن
ماسه
اصطلاح دیگری که در ساخت و تولید بتن به کار گرفته میشود، ماسه است. ماسه به سنگریزه‌های کوچک‌تر از شن گفته میشود که معمولاً از ۴٫۷۵ میلی‌متر کمتر و از ۰٫۰۷۵ میلی‌متر بزرگ‌تر هستند. در واقع این گروه از مصالح دانه‌ای از الک ۹٫۵ میلی‌متر عبور کرده و تقریباً از الک نمره ۴ می‌گذرند و بخش عمده آن روی الک نمره ۲۰۰ (۷۵µm) باقی می‌ماند. این مصالح به طور معمول از فروپاشی یا سایش طبیعی سنگ یا از فرآوری ماسه سنگ کاملاً شکننده حاصل میشود و یا بخشی از سنگدانه است.
ترمیم کننده بتن
ترمیم کننده بتن پودری ریپیر REPAIR
ترمیم‌کننده و آب‌بند کننده پایه سیمانی با رزین‌های پلیمری
ترمیم کننده بتن
ترمیم کننده بتن پودری فیکس FIX
ترمیم‌کننده پایه سیمانی، مناسب برای ترمیم خرابی‌های بتن
سنگ شکسته
این گروه از مصالح، با شکستن مصنوعی سنگ‌ها، تخته سنگ‌ها یا قلوه‌سنگ‌های درشت تهیه شده‌اند و اساساً کلیه وجوه و ابعاد آن، لبه‌های قابل تشخیص دارند و از فرآیند سنگ‌شکنی به دست می‌آیند.
روباره (سرباره) کوره آهن گدازی
سرباره محصولی جانبی است که در روند جدا کردن آهن در کوره‌های ذوب آهن از ناخالصی‌های موجود در سنگ آهن به دست می‌آید. این محصول ترکیبی از سیلیکات و اکسیدهای فلزی پیچیده است که پس از سرد شدن ناخالصی‌ها باقی می‌ماند و بعد از آنکه شکل جامدی به خود گرفت، در مصارف گوناگون کاربرد دارد. اما با توجه به اینکه آهن تولیدی در کوره‌های ذوب آهن، میزان کربن متفاوتی دارد و همین کربن، میزان سختی آهن را مشخص می‌کند باید گفت چندین نوع سرباره در مراحل مختلف تولید آهن ایجاد می‌شوند. از جمله این سرباره‌های می‌توان به سربارهٔ کوره (سربارهٔ شیر)، سرباره شن‌کش، سربارهٔ مصنوعی یا پاتیل و سربارهٔ بازمانده اشاره کرد.
سرباره‌ها از نظر ظاهری باید بافت شیشه‌ای داشته باشند. حالت شیشه‌ای سرباره از جمله عوامل اصلی تعیین‌کننده خاصیت هیدرولیکی آن است. دلیل گیرش سرباره شیشه‌ای وجود اکسیدهای آمورف است که به شکلی کاملاً نامنظم کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. اما از نظر شیمیایی، اجزای تشکیل‌دهنده این ماده، آهک، سیلیس و آلومین است. ترکیبات شیمیایی آن به ترکیب سنگ معدن و همچنین ناخالصی‌های موجود در سنگ آهک وابسته است.
همان‌طور که گفته شد، مصالح دانه‌ای مختلفی در صنعت ساخت و تولید بتن استفاده می‌شوند؛ از سنگدانه‌های شکسته و گرد گوشه گرفته تا شن شکسته و روباره کوره آهن‌گدازی، اما هر یک از آنها باید به میزان مناسب در ساخت و تولید بتن به کار روند تا میزان مقاومت نهایی بتن در حد مطلوبی باشد. در این مقاله از بلاگ رامکا، با مهم‌ترین مصالح دانه‌ای که در تولید بتن باکیفیت استفاده می‌شوند، آشنا شدیم. امیدواریم توانسته باشید با مطالعه مقاله «تعاریف و اصطلاحات سنگدانه های بتن» اطلاعات کاملی درباره مصالح دانه‌ای به دست آورید. خواهشمندیم با ارائه نظرات و پیشنهادات خود ذیل همین صفحه از مقاله، ما را در بهبود کیفیت این مقاله یاری رسانید.
واقعاً فراتر از حدانتظار بود.
🌹
اشتراک‌ها: منابع تامین سنگدانه های بتن: شن، ماسه و سنگ شکسته - صنایع شیمی ساختمان رامکا
اشتراک‌ها: منابع تامین سنگدانه بتن - صنایع شیمی ساختمان رامکا