انواع ضد یخ بتن: پودری، مایع، کلریدی و بدون کلراید

ضد یخ بتن که به صورت اندک در نقطه انجماد آب تأثیرگذار است، با نام تندگیر کننده یا زودگیر کننده بتن در شرایط آب و هوایی سرد استفاده می‌شود. استفاده از این محصول، سرعت کار را در یخبندان افزایش می‌دهد؛ به طوری که با اضافه شدن این افزودنی، می‌توان قالب را زودتر از حالت عادی باز کرد. در این مقاله از بلاگ رامکا بر آن هستیم انواع ضد یخ بتن را بر اساس ظاهر، کاربرد و ترکیبات شیمیایی بررسی کنیم. پس تا انتها همراه ما باشید.

ضد یخ بتن

ضد یخ بتن یکی از انواع افزودنی بتن است که به دلیل موقعیت زمانی استفاده از آن، با نام ضدیخ شناخته می‌شود. این محصول که با تشدید هیدراتاسیون سبب تسریع گیرش سیمان می‌شود، در سیمان کم سولفات تأثیر زیادی روی بتن دارد و عمدتاً به دو روش (اضافه شدن در تراک یا اضافه شدن در محل تولید بتن) به مخلوط بتنی اضافه می‌شود.

انواع ضدیخ از نظر شکل ظاهری

ضد یخ بتن یکی از انواع افزودنی‌های بتن است که با مصالح مخلوط شده و بتن را به سرعت سفت می‌کند. این ماده که به صورت جامد یا پودری و مایع وجود دارد، بر حسب به نوع پروژه و شدت سرما انتخاب شده و با بتن ترکیب می‌شود. در ادامه با انواع ضد یخ جامد پودری و مایع آشنا خواهید شد.

ضد یخ بتن پودری

به طور معمول، ضد یخ پودری حاوی یون کلرید بوده و در ملاتی استفاده می‌شود که در تماس با فلزات نباشد. ساختار شیمیایی این ماده، نمک کلسیم و فلزات خاکی با هالوژن‌هایی مثل کلر است. هر دو گروه بسیار فعال، با پوشاندن ذرات سیمان مانع از نفود آب به این ذرات می‌شوند.

چگالی این مواد، حدود ۲۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب بوده، خنثی و سفید رنگ است و برای انسان و محیط خطرزا نیست. این نمک‌های آلی محلول، صنعت ساخت بتن را گسترده‌تر کرده و امکان بتن‌ریزی و اجرای سنگ و کاشی را در هوای بسیار سرد فراهم می‌کنند.

ضد یخ بتن مایع

در ابتدا تولیدکنندگان، نمک فرمات، نیترات و بروم را در آب حل کرده و در رنگ‌های زرد و قهوه‌ای با نام ضدیخ بتن روانه بازار می‌کردند، اما با گذشت زمان، کربنات کلسیم و پتاسیم نیز به این مجموعه اضافه شد.

ضد یخ بتن مایع از تغییر فاز آب به یخ جلوگیری نموده و ادامه روند هیداراتاسیون را تا گیرش نهایی انجام می‌دهد. این ماده معمولاً در مکان‌هایی که نیاز به سخت شدن سریع بتن – مثل بتن پاششی و بتن زیر آب – وجود دارد، استفاده می‌شود.

انواع ضدیخ از نظر ترکیبات شیمیایی

هر ماده از ذرات ریزی تشکیل شده که علم شناخت مولکول‌های آن اهمیت زیادی دارد. ترکیبات شیمیایی ضدیخ بتن از نوع پتاسیم کربنات و اتیلن گلیکول بوده و موجب تأخیر در گیرش بعضی از انواع سیمان می‌شود.

نوع دیگر ضدیخ‌ها، نمک‌های کلرید است که کلر محلول در آب آن به شدت فلز را فرسایش می‌دهد. به طور کلی سدیم نیترات و سدیم فرمات، بهترین ترکیبات ضدیخ موجود در بازار هستند؛ چرا که تأخیری در گیرش ایجاد نکرده و تأثیری روی فلزات ندارند.

بیشتر بخوانید: راهنمای استفاده ضد یخ بتن

ضد یخ بتن کلریدی

ضدیخ بتن کلریدی به صورت جامد بوده و حاوی نمک‌های کلردار است. دو ساختار کلسیم کلرید و سدیم کلرید (نمک طعام)، معروف‌ترین گروه ضدیخ بتن کلریدی است که بیشتر در ملات و دوغاب استفاده می‌شود.

در صورتی که این افزودنی در دوغاب استفاده شود، در اجرای سنگ نمای ساختمان، نباید از اسکوپ یا میله و سیم نگه‌دارنده سنگ نما استفاده شود. این مواد با واکنش و تجزیه فلزات، کاربرد و خاصیت اسکوپ نما را از بین می‌برد.

ضد یخ بتن فاقد کلراید (ضد یخ بتن مسلح)

همان‌طور که می‌دانید یون کلر بسیار فعال است و در محلول آبی، زمینه واکنش آن را با فلزات فراهم کرده و با گذشت زمان فلز پوسیده می‌شود. هر چند ضدیخ کلریدی به عنوان ضدیخ بسیار قوی و کم هزینه است، ولی محدودیت کاربرد آن با فلزات، سبب عدم توسعه ساخت و مصرف نمک‌های تندگیر بتن شده است.

انواع ضد یخ بتن از نظر کاربرد

شرکت رامکا به عنوان یکی از تولیدکنندگان انواع افزودنی بتن با برند RAMKA، دو نوع اصلی ضدیخ را با نام‌های آلپاین و اسکیمو در اختیار مهندسین حوزه بتن قرار می‌دهد. ضدیخ‌های تولیدی این شرکت، برای ساخت ملات سیمانی به کار گرفته می‌شوند.

ضد یخ ملات آلپاین (حاوی کلر)، سبب گیرش سریع سیمان شده و برای ملات ترمیمی بسیار مناسب است. این در حالی است ضدیخ اسکیمو فاقد یون کلر است و برای ساخت بتن سازه‌ای استفاده می‌شود. در ذیل ویژگی‌های این محصولات را به صورت کامل‌تر بررسی کرده و کاربرد آنها را تبیین خواهیم کرد.

ضد یخ بتن اسکیمو (فاقد کلراید)

ضدیخ بتن اسکیمو برای بتن‌ریزی در هوای بسیار سرد (دمای حدود ۱۵- درجه سانتی‌گراد) مناسب است. زمانی که پروژه بسیار گسترده باشد و هزینه عمل‌آوری بتن سرسام‌آور شود، مصرف ۲ کیلوگرم از این افزودنی در هر متر مکعب بتن به طرز چشم‌گیری از هزینه‌ها می‌کاهد.

این افزودنی مقاومت سنین اولیه بتن در ۳ روز و ۷ روز ابتدایی را ۲۰% افزایش داده و در نتیجه، فشار وارد به قالب‌بندی را بسیار کم می‌کند. این ضدیخ اندکی دمای بتن را افزایش داده و به دلیل عدم وجود کلرید، در سازه‌های بتن ‌آرمه استفاده می‌شود.

میزان مصرف این افزودنی به دما و عیار سیمان بتن بستگی دارد؛ برای مثال در دمای ۵- درجه سانتی‌گراد و عیار ۴۰۰ نیاز به ۱ کیلوگرم بر متر مکعب ضدیخ اسکیمو وجود دارد. این در حالی است که اگر دمای هوا به ۱۵- درجه رسیده و عیار بتن ۳۰۰ باشد، نیاز به ۴ کیلوگرم ضدیخ بتن وجود دارد.

این افزودنی نسبت به دیگر مواد موجود در بازار میزان مصرف پایینی دارد. عملیات تسطیح و پرداخت را دچار مشکل نمی‌کند. در سازه‌های بتنی مثل روسازی و پل‌سازی که زمان اهمیت زیادی دارد، امکان بهره‌برداری سریع را مهیا می‌کند. این ضدیخ به سرعت در میکسر در محل پخش شده و با آزمایشگاه‌های معتبر کیفیت سنجی مورد تأیید قرار می‌گیرد

ضد یخ ملات آلپاین (کلریدی)

ضد یخ ملات آلپاین در شرایط آب و هوایی سرد و در جایی که ملات با فلز در ارتباط نباشد، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول برای کاشی‌کاری و سنگ‌کاری در دوغاب اضافه شده، حرارت‌زایی هیدراتاسیون را افزایش داده و از یخ زدن ملات در سرما جلوگیری می‌کند. در کارهای ترمیمی که نیاز به گیرش سریع ملات وجود دارد، حضور مقداری از این ماده سبب تسریع و افزایش کیفیت کار می‌شود.

میزان مصرف این ماده بین ۲% تا ۵% وزن سیمان است و مقدار دقیق مصرف آن، با عواملی چون دمای بتن، محیط و عیار سیمان و زمان تندگیری سیمان تعیین می‌شود. این مواد بهتر است ابتدا در آب حل شده و سپس به ملات اضافه شود تا تأثیر بهتری روی ملات بگذارد.

افزودن این مواد به بتن، هوازایی زیر ۲% را ایجاد کرده و مشکلی در مقاومت نهایی بتن ایجاد نمی‌کند. این ضدیخ یون کلر داشته، رنگ آن سفید است و خطرزایی ندارد.

همان‌طور که گفته شد ضد یخ بتن محصولی کاربردی است که سرعت کار را در یخبندان افزایش داده و به عنوان زودگیر یا تندگیر بتن در تولید سازه‌های بتن آرمه و… استفاده می‌شود. در این مقاله از بلاگ رامکا تلاش شد انواع ضد یخ بتن بررسی شده و اشکال متنوع آن تبیین شود.

امیدواریم با مطالعه این مقاله توانسته باشید اطلاعات کافی و کارامدی در زمینه انواع ضد یخ بتن به دست آورید.