بتن ماده‌ای تولید شده به دست بشر است که علاوه بر خواص حرارتی و الکتریکی از خواص صوتی نیز برخوردار است. در واقع، بتن در میزان جذب و انتقال صدا مؤثر است. البته جذب صدا در هر گونه از بتن به شکل متفاوتی است که در این مقاله از بلاگ رامکا، ضمن بررسی میزان آن در هر بتن، به بررسی خواص صوتی بتن نیز خواهیم پرداخت. همچنین، میزان جذب و انتقال صدا را در مصالح مختلف تبیین خواهیم کرد. پس تا انتها همراه ما باشید.
جذب صدا توسط بتن
کنترل صوت در اتاق باید با توجه به منشأ صدا که درون یا خارج از اتاق است، بررسی شود. کنترل صدایی که منشأ آن درون اتاق است، مستلزم کیفیت خوب جذب صدا توسط دیوارها، سقف، کف و اثاثیه داخل اتاق است. رایج‌ترین ضریب به کار گرفته شده برای جذب صدا، عدد بیانگر نسبت انرژی صوتی جذب شده توسط سطح به مقدار انرژی برخورد کرده با سطح است. ضریب جذب نیز عموماً برای فرکانس صوتی ۵۰۰HZ بیان می‌شود. ضریب کاهش صدا (NRC)، میانگین ضرایب مربوط به ۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۴۰۰۰ هرتز است که با تقریب ۰٫۰۵ بیان می‌گردد.
ضریب جذب صدا در بتن و مصالح مختلف
آزمایش‌ها نشان داده‌اند سطح متخلخل با منافذ مرتبط با هم از سطح تا داخل جسم، ویژگی مورد نیاز برای جذب خوب صدا است. همان‌طور که می‌دانید انرژی صوت توسط سطح متخلخل به گرما تبدیل می‌شود. در صورتی که منافذ سطح با رنگ‌آمیزی یا پلاستر کردن پوشیده شوند، جذب صدا به شکل محسوسی کاهش می‌یابد.
ابر روان کننده بتن فیوژن پلاس +FUSION
افزاینده مقاومت بتن و کاهنده آب قوی در مدت کم
ابر روان کننده بتن
ابر روان کننده بتن نئون پلاس +NEON
افزایش اسلامپ بتن با نسبت آب به سیمان پایین در کوتاه‌مدت
ضریب جذب صدا برای بتن غیرمسلح، حدود ۰٫۰۲ است که نمایانگر انعکاس ۹۸% انرژی صوتی برخورد کرده به سطح توسط سطح می‌باشد. مقادیر میانگین ضریب جذب صوتی برای مصالح مختلف، عبارتند از: بلوک سرباره‌ای رنگ نشده ۰٫۴۵، بلوک سرباره‌ای رنگ شده ۰٫۴، پلاستر صوتی ورمیکولیت ۰٫۵۵، چوب پنبه ۰٫۷ و آزبست‌های پاشیده شده ۰٫۹.
بیشتر بخوانید: خواص حرارتی بتن
خواص صوتی بتن و انتقال صدا از آن
صدای ایجاد شده در خارج از یک اتاق ممکن است از طریق اجسام جامد یا هوا منتقل شود. صدای انتقال یافته از طریق جامدات باید از منشأ متوقف گردد؛ برای مثال یک کف بتنی در هال باید یا توسط پارتیشن‌ها تقسیم‌بندی شود یا توسط فرش یا سایر مصالح ذخیره‌کننده انرژی پوشیده گردد تا از انتقال صدا داخل اتاق جلوگیری شود.
به طور کلی با استفاده از سدکننده‌هایی چون دیوارهای بنایی و توجه به جزئیات اجرایی، می‌توان مانع از انتقال صدا از طریق هوای خارج از اتاق شد. افت انتقال که میزان عایق صوتی را نشان می‌دهد و با دسی بل (dB) بیان می‌گردد، از رابطه زیر حاصل می‌شود:
TL=10log (Ei/Et)=STC
که در این رابطه، Ei بیانگر تراز انرژی صوتی برخورد کرده روی دیوار و Et بیانگر تراز انرژی صوتی انتقال یافته از میان دیوار است. افت انتقال معادل ۱۰dB حاکی از انتقال یک دهم انرژی صوتی برخورد کرده و ۲۰dB نشانگر انتقال یک صدم انرژی مذکور است. شدت صداها از صفر یعنی در آستانه شنیدن تا حدود ۱۳۰ دسی بل است که در آستانه صدای شدید با حد تحمل گوش تغییر می‌کند. شدت صدا در یک خیابان با شلوغی متوسط حدود ۶۰dB است.
مقادیر افت انتقال صدا (STC) غالباً بین ۴۰ و ۵۵ دسی بل برای دیوارهای بین اتاق‌ها در آپارتمان‌ها، بیمارستان‌ها و مدارس متغیر است. مطالعات مختلف حاکی از این است که وزن واحد سطح دیوار، عامل بسیار مهم و مؤثر بر افت صدای انتقال یافته از طریق هوا و خواص صوتی بتن است.
شکل زیر اطلاعاتی در خصوص میانگین افت صدای انتقال یافته از طریق هوا برای انواع مختلف دیوارها با استفاده از آزمایش‌های انجام شده توسط مؤسسه ملی استانداردها، آزمایشگاه ملی فیزیک انگلیس، آزمایشگاه‌های ریوریانکو و سایر آزمایشگاه‌ها ارائه نموده است.
مقادیر STC میانگین‌های مربوط به محدوده‌های تقریبی فرکانسی ۱۰۰ تا ۲۰۰۰، ۳۰۰۰ یا ۴۰۰۰ هرتز هستند و خط مورب نشان داده شده در شکل، میانگین رابطه «وزن –STC» است. مصالح جامد متخلخل، مانند بتن بنایی فقط در صورت عدم پیوستگی منافذ، تابع رابطه «وزن –STC» هستند. عبور صدای انتقال یافته از طریق هوا از میان مسیرهای هوای پیوسته در مصالح به مقدار زیادی STC را کاهش می‌دهد.
در نتیجه قطعات بتن، بتن سبک پلاستر یا رنگ‌آمیزی شده STC را به مقدار قابل ملاحظه افزایش می‌دهند. عواملی که جذب صدا را بهتر می‌کنند، خاصیت عایق بودن صوتی را ضعیف می‌نمایند. بتن متخلخل، صدا را جذب می‌کند، ولی عایق صوتیِ ضعیفی است (STC کم). پلاستر یا رنگ‌آمیزی بتن متخلخل نیز به مقدار زیاد جذب صدا را کاهش داده، ولی عایق بودن صوتی را افزایش می‌دهد.
همان‌طور که گفته شد منظور از ضریب جذب صدا، نسبت انرژی صوتی جذب شده توسط سطح به مقدار انرژی برخورد کرده به سطح است و در صورتی که منافذ و سوراخ‌های موجود در سطح با رنگ، رنگ روغن، پلاستر و… پوشیده شوند، میزان جذب صدا تا حد زیادی کم می‌شود. بدین‌ترتیب برای جلوگیری از میزان انتقال صدا لازم است سطح بتنی با مصالح مختلف یا اسباب و اثاثیه پوشیده شود تا مانع از انتقال صدا در اتاق گردد.
در این مقاله از بلاگ رامکا تلاش شد عوامل مؤثر در میزان جذب صدا بررسی شود و به طور کلی ویژگی‌ها و خواص صوتی بتن تبیین گردد. امید است با مطالعه این مقاله که به طور کامل به مفاهیم انتقال صدا از بتن و جذب صدا توسط بتن پرداخته، اطلاعات مناسبی به دست آورید. خواهشمندیم با ارائه نظراتتان، ما را در بهبود کیفیت مقالات یاری رسانید.
ممنون به خاطر مقاله مختصر و مفیدی که قرار دادین. جالب بود.🙏
از همراهی شما سپاسگزاریم🙏
با عرض سلام و خداقوت به شما زحمتکشان🌹🌹
از لطف شما سپاسگزاریم🙏