ترک خوردگی
ترک‌های بتن در اثر تغییرات حجم مقید شده بستگی زیادی به درجه حرارت مقاومت در مقابل جمع شدگی توسط نیروهای داخلی و خارجی دارد. توانایی بتن به منظور مقاومت در مقابل ترک خوردگی به درجه گیرداری، مقدار جمع شدگی ناشی از کربناتاسیون، خشک شدن و اثرات حرارتی، تنش موجود در بتن، مقدار تنش رها شده ناشی از خزش و مقاومت کششی بتن بستگی دارد. جهت داشتن مقاومت کافی در مقابل ترک خوردگی، باید مقادیر مدول الاستیسیته در دراز مدت، ضریب انبساط حرارتی، جمع شدگی ناشی از خشک شدن و حمع شدگی ناشی از کربناتاسیون بتن تا حد امکان پایین و مقاومت کششی آن تا حد امکان بالا باشد. درزهای انبساط در نظر گرفته شده در محل مناسب برای دیوارهای بتنی طویل به کاهش مقدار و شدت ترک خوردگی کمک می‌کند.
بتن پیش آکنده
برای ساخت این نوع بتن، ابتدا قالب با سنگدانه درشت تمیز و معمولاً دانه بندی شده از mm12.5 تا بزرگترین حداکثر اندازه عملی پُرشده و سپس سنگدانه درشت متراکم و خیس می‌گردد. بعد ملات شامل آب، ماسه، سیمان و غالباً یک ماده روان کننده به درون قالب پمپ می‌شود تا زمانی که حفره‌های بین سنگدانه‌های درشت را پُر سازد. چون ذرات سنگدانه‌های درشت در تماس با هم هستند و توسط خمیر سیمان از یکدیگر جدا نشده‌اند، استثنائاً بتن سخت شده جمع شدگی اندکی خواهد داشت. این نوع بتن به طور وسیع در سدهای مجدداً روکش کاری شده، تعمیر روکش تونل‌ها، پایه‌ها، سرریزها و لکه گیری‌های مختلف بتن سخت شده به کار می‌رود. بتن با سنگدانه پیش آکنده در مطالب بعدی مورد بحث قرار می‌گیرد.
مصالح قابل انبساط
در مواقعی که بتن تحت شرایط مشکل یا خواص مانند بستر زیر ماشین آلات یا پیرامون میلگردهای متراکم و انبوه که امکان تراکم وجود ندارد، ریخته می‌شود، می‌توان با افزودن مقادیر کم پودر آلومینیم بسیار بسیار ریز پرداخت نشده، جمع شدگی را به حداقل رساند یا از آن ممانعت کرد. پودر آلومینیم که معمولاً در محدود ۰٫۰۰۵ تا ۰٫۰۲ درصد وزنی سیمان اضافه می‌گردد، طی واکنش با هیدروکسیدهای موجود در خمیر سیمان تازه تولید حباب‌های کوچک گاز هیدروژن می‌نماید. این گاز اگر به طور صحیح کنترل گردد، باعث انبساط کوچکی در بتن یا ملات تازه و کاهش یا حذف نشست می‌گردد.
روش دیگر جهت ساخت ملات‌ها و بتن قابل انبساط یا جبران کننده انقباض به کار بردن آهن دانه دانه یا ریزشده در ترکیب با یک ماده اکسیدکننده است. انبساط مورد نظر از آنجا ناشی می‌شود که حجم جامد آهن پس از تبدیل به اکسیدآهن افزایش می‌یابد. به منظور دستیابی به انبساط مطلوب، باید کنترل دقیقی بر روی نسبت کاتالیزور اکسیدکننده به عمل آید. احتمال لکه دار شدن بتن در صورت حضور رطوبت نیز باید مدنظر واقع شود. سیمان‌های قابل انبساط که از طریق انبساط کنترل شده جمع شدگی را جبران می‌نمایند، نیز کاربرد دارد. در اکثر این سیمان‌ها، انبساط ناشی از تشکیل سولفوآلومینات‌های کلسیم هیدراته شده است. این سیمان‌ها به نام سیمان‌های خودتنیده نیز خوانده می‌شوند، زیرا به منظور ایجاد تنش در آرماتورهای مقیدکننده به کار می‌روند. مشکل عمده در ارتباط با کاربرد مواد قابل انبساط اعمال کنترل دقیق است که لازمه حصول انبساط مطلوب می‌باشد. تولید بتن با مشخصات از پیش محاسبه شده تغییر حجم مطلوب مستلزم توجه و کنترل دقیق کلیه عوامل درگیر در تولید با توجه ویژه به ترکیبات، نسبت‌ها و ریزی اجزای سیمان قابل انبساط، نسبت‌های مخلوط، زمان و درجه حرارت دوره عمل آوری و درجه گیرداری است.
مواد قابل انبساط برای دال‌های روی زمین به کار می‌رود و برای بتن سازه ای معمولی به دلیل مشکلات کنترل صحیح و اثرات متفاوت نامطلوب احتمالی کاربرد ندارد. هنگام استفاده از مواد قابل انبساط، توصیه‌های سازنده باید دقیقاً تبعیت شود.
